Hỗn loạn cùng đọc lại phân bón.

Thực tại, những vụ DN kinh dinh phân bón giả, phân bón kém chất lượng bị phát giác thời gian gần đây chính yếu là những đơn vị có tài sản vỏn vẹn là vài cái máy… trộn bê tông mà không hề có thiết bị máy móc, nhà xưởng hay con người

Mãi mới rồi, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải mới hợp nhất giao Bộ Công thương làm manh mối quản ngại phân bón và chịu nghĩa vụ cuối cùng. Nếu thành lập đoàn liên ngành, nhiều đơn vị viện lí do không dự mà chủ yếu là đi thanh tra… độc lập nên nhiều khi các DN phân bón một ngày phải tiếp tới 3-4 đoàn thanh tra của các Bộ cũng là chuyện thông thường.

Đằng này, Bộ nào cũng muốn thanh tra và xử phạt nên thực tại xảy ra chuyện bi hài, thanh tra Bộ này không xác nhận kết quả thanh tra của Bộ khác. Hiện, ngoài thị trường có tới hơn 5. SỰ LẠ Ở MỘT NGÀNH quan yếu   Thật lạ, một ngành quan yếu như SX-KD phân bón, đặc biệt với nước nông nghiệp như Việt Nam lại không cần điều kiện.

Tuy nhiên, Nghị định 113 và Nghị định 191 sửa đổi, bổ sung còn mở ngoặc đơn thêm cho các DN SX-KD phân bón:  Trong trường hợp không có đủ các điều kiện trên thì có thể cộng tác hoặc đi thuê, đi gia công ở những đơn vị có đầy đủ các điều kiện đó?   Đây chính là kẽ hở pháp lí để các DN phân bón giả, nhái, phân bón kém chất lượng ra đời.

Trước 2003, Bộ KHCN quản ngại phân bón khá chặt, song chỉ đơn thuần là 3 loại gồm: phân hóa học, phân hữu cơ và phân vi sinh. Nhờ 5 Bộ quản lí nên để tìm đơn vị thanh tra, xử phạt về phân bón thì rất dễ nhưng để tìm Bộ nào chịu trách nhiệm trước Chính phủ về thực trạng ngành phân bón hỗn loạn, mất kiểm soát lại không thấy có ai? Trong khi Nghị định 113 được sửa đổi từ năm 2010 vẫn chưa xong do ngôn ngữ giữa Bộ Công thương và Bộ NN-PTNT chưa cùng một nhịp.

Bên cạnh đó, nhu cầu phân bón ngày một lớn nên rất nhiều đơn vị nhảy vào thị trường phân bón và cho ra đời rất nhiều loại phân bón mới với tên gọi và công thức khác nhau, na ná như sự bùng nổ của các loại thực phẩm chức năng trong ngành dược hiện giờ.

Do lỗ hổng pháp lí nên tình trạng DN phân bón không có nhà xưởng, máy móc, cán bộ đi thuê, đi gia công diễn ra phổ quát    Hơn nữa, theo các quy định hiện nay, nếu các DN SX-KD sản phẩm phân bón đã nằm trong danh mục do Bộ NN-PTNT ban hành hoặc tổng hàm lượng dinh dưỡng trên 18% không cần khảo nghiệm mà tự ban bố.

Các đơn vị chức năng chỉ làm thuê tác hậu kiểm khi sản phẩm đã được đưa ra thị trường. Đất. Theo Nghị định 113/2003/NĐ-CP về quản lý SX, kinh dinh phân bón của Chính phủ và Nghị định 191/2007/NĐ-CP sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định 113 thì gần như ai cũng có thể làm phân bón. Đây là một tiến bộ, song đi cùng với nó là công tác quản lí đầu vào, nghĩa là điều kiện thành lập DN phải chặt chịa, công tác thanh, rà xử phạt thật nghiêm minh hoạ may mới có thể răn đe được các đơn vị có ý định làm gian lận dối.

Những loại phân bón này ngoài bao bì ghi mác nhập khẩu thứ hạng quốc tế, sản phẩm cao cấp nhưng khi bị thu giữ, rà thì toàn là bột đá, đất sét, bột cao lanh. 5 BỘ quản lí VẪN LỎNG   Theo tìm hiểu của  NNVN  , hiện có tới 5 Bộ quản ngại hoạt động SX-KD phân bón.

Nghị định 191/2007/NĐ-CP sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định 113 của Chính phủ quy định rất rõ việc đặt tên cho sản phẩm phân bón, theo đó không được đặt tên gây hiểu lầm với thực chất, công dụng của phân bón. Vậy, vì sao các loại phân bón đó vẫn đầy rẫy ngoài thị trường?     Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, trong kí vãng ngành phân bón của ta không đến nỗi hỗn loạn như hiện.

Hàm lượng dinh dưỡng không hơn. Nếu chiếu theo quy định này, các loại NPK đặt tên bằng con số nhằm mục đích xí gạt nông dân của các DN hoàn toàn có thể bị xử lí.

Trong khi, mục đích thanh tra chưa chắc là để xử lí mà cốt yếu là xử phạt, xử phạt và xử phạt!? Chính bởi vậy mới xảy giả lạ lùng là số lượng các vụ vi phạm về phân bón năm sau thường cao hơn năm trước! Hiệp hội Phân bón Việt Nam đã chỉ chính danh, hiện có hơn 100 cơ sở, tổ hợp cùng khoảng 30 công ty tổ chức sinh sản phân bón giả, nhái các thương hiệu nổi danh để kiếm lợi, lừa người dân.

Chỉ cần tờ giấy chứng nhận kinh dinh và một bộ quy trình SX phân bón là bất cứ ai cũng có thể dự vào thị trường béo bở này. Tiếp theo là các điều kiện về máy móc, thiết bị, con người, môi trường và bộ phận kiểm nghiệm phân tách để bảo đảm mọi lô hàng phân bón trước khi ra thị trường đều đạt chất lượng theo quy định.

Việc có 5 Bộ quản phân bón cũng có cái tốt khi hạn chế được việc một Bộ nào đó vừa đá bóng vừa thổi còi, song cần phải phân định rạch ròi quyền hạn, trách hiệm của mỗi bên.

Các kết quả thanh tra đá nhau chan chát. Dễ như… đăng ký làm phân bón     Một trong những nguyên do khiến ngành phân bón tại Việt Nam trở thành hỗn loạn và mất kiểm soát là do việc cấp phép SX-KD quá dễ dàng dẫn đến việc làm phân bón trở thành quá đơn giản.

Mặt khác, do SX-KD phân bón là ngành không cần điều kiện nên mọi quy định, tiêu chuẩn đều do DN tự ban bố mà không có bất cứ đơn vị nào rà soát, thẩm định dây chuyền, máy móc, con người của DN có đạt tiêu chuẩn hay không. Vì thủ tục đăng kí kinh dinh quá dễ dàng như vậy nên chỉ trong vòng vài năm gần đây, các DN phân bón ra đời như “nấm mọc sau mưa” lên tới con số vài nghìn.

Đầu vào không quản lí được nên dẫn tới đầu ra tóe loe, mất kiểm soát. Để tạo niềm tin, họ biếu mỗi bà con túi mẫu phân bón dùng thử là phân thật, sau lại bán phân giả, thậm chí, một số đơn vị còn ứng dụng chính sách khuyến mãi, mua 1 tấn phân bón tặng kèm một thùng bia… Việc các DN sở hữu công nghệ “máy trộn bê tông”, nhưng đặt tên sản phẩm rất kêu, rất hoành tráng, nào nhập khẩu, chất lượng cao, thứ hạng quốc tế… có thể thấy nhan nhản trên thị trường hiện thời.

Nhưng trong vòng 3 năm đó, các DN phân bón “cuốc xẻng” đã lợi dụng triệt để kẽ hở chính sách để ra đời và làm mưa làm gió trên thị trường. 000 loại phân bón khác nhau mà ít cán bộ chuyên ngành nào có thể nhớ được hết tên chứ chưa nói gì đến nông dân hay đại lí phân phối, bán buôn. Để được phép SX-KD phân bón, trước nhất các đơn vị, tổ chức cá nhân chủ nghĩa sẽ phải có Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc Giấy chứng nhận đầu tư SX-KD mặt hàng phân bón do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp, cụ thể ở đây là Bộ KH-ĐT hoặc Sở KH-ĐT tại các địa phương.

Những DN kinh dinh phân bón giả, kém chất lượng thậm chí công khai bằng những cuộc hội thảo được tổ chức hoành tráng để lừa dân cày. Cụ thể, Bộ KH-ĐT chịu bổn phận cấp giấy phép cho DN SX-KD phân bón; Bộ Công an thanh tra, soát, xử phạt về lĩnh vực môi trường, phòng cháy nổ và lĩnh vực kinh dinh; Bộ KHCN thanh rà, xử phạt về nhãn mác, bao bì, sở hữu trí não; Bộ NN-PTNT thanh, rà về chất lượng, danh mục và các đơn vị SX phân hữu cơ, vi sinh, bón lá…; Bộ công thương nghiệp, trong đó cốt là lực lượng quản ngại thị trường có quyền thanh, thẩm tra, xử lí mọi hoạt động liên hệ đến SX-KD phân bón hiện giờ, đặc biệt là phân vô cơ.

Nhưng thực tại các cơ quan quản ngại của ta gần như mất kiểm soát với các sản phẩm phân bón tự công bố quy trình, chất lượng. Sau, do Luật DN đổi thay cộng Nghị định 113 có nhiều kẽ hở nên các DN được phép dự SX-KD phân bón tiện lợi và dễ dàng hơn. Đặc biệt, tình trạng đặt tên sản phẩm bằng con số diễn ra phổ thông như NPK cao cấp 16-16-8, nhưng bên dưới ghi chú là N: 3% - P: 5% - K: 3%.